|
به گزارش آوای نشاط، دیدار بزرگترها رسم دیرینه ایرانیان مسلمان است برای عید فطر. رسمی که در شهرهای بزرگ و در صدرشان تهران رو به فراموشی میرود. اگرچه هنوز در برخی شهرها و روستاهای ایران بازدید بزرگترها رسمی رایج است؛ حداقل میان مذهبیها. تهرانیها که در دوری از رسوم و فراموش کردن سنتها یکهتازند امروزه با این رسم بیگانه شدهاند اما منابع تاریخی نشان میدهد تا چند دهه پیش رفتن به دیدار بزرگترها برنامه اصلی طهرانی ها برای عید فطر بوده است؛ دیدوبازدیدی بوده نظیر دیدوبازدید نوروز و البته به دیدار بزرگترهای فامیل و محل اختصاص داشته است.
«کولیور رایس» همسر یکی از کارگزاران انگلیس در ایران در دوره قاجار در سفرنامهاش عادات ایرانیان در عید فطر را چنین توضیح داده است: «پس از ماه رمضان ماه شوال فرامیرسد که نخستین روز آن عید فطر یا عید روزهگشایی یا روز پرداخت فطریه و خیرات است. پس از پرداخت فطریه مردم برای برپایی نماز عید فطر، عموماً به فضای باز در خارج از شهر میروند. پس از برگزاری نماز به خانهها بازمیگردند و خاصه زنان به مهمانی رفتن و جشن و شادمانی و داد و گرفت هدیه میپردازند.»
«سید عبدالله انوار» کتابشناس و پژوهشگر تاریخ تهران نیز درباره مراسم عید فطر در دهه اول قرن حاضر مینویسد: «شور و شوقی جالب در میان مردم پدید میآمد. قدیم میگفتند در روز عید نباید مردم در تغذیه زیادهروی کنند، خانواده ما هم رعایت میکردند که بچهها بیش از معمول غذا نخورند تا دلدرد نگیرند. رسم عید فطر بود که برای دیدوبازدید به خانه بزرگترها میرفتند؛ این را خیلی خوب یادم است. همه فامیل ما، خانه مادربزرگم جمع میشدند و همه در این شادی همراه میشدند.»
این رسم هنوز در برخی مناطق کردنشین و لرنشین ایران باقوت باقی است. ترکمنها در شمال و یزدیها در مرکز و بلوچها و هرمزگانیها و بوشهریها و خوزستانیها در جنوب ایران این رسم را هنوز با جدیت اجرا میکنند. در هر جای ایران هم هرکسی میتواند این رسم را لااقل برای خودش اجرا کند. میتوان به دیدار بزرگترها رفت و رسم احترام را بهجا آورد یا به دیدار کسی که کدورتی داریم با او یا به دیدار کسی که خوشحال میشود از دیدار ما.