به گزارش آوای نشاط ، بدن ما برای حفظ متابولیسم نیاز به اکسیژن مداوم و ثابت دارد؛ دستگاه تنفسی اکسیژن را از طریق راه‌های هوایی ریه به کیسه‌های هوایی آورده و در کیسه‌های هوایی جهت انتقال به بافتهای بدن در خون منتشر می‌گردد؛ این فرآیند بسیار حیاتی است، تا آن حد که دچار شدن به مشکل تنفسی به تنهایی به عنوان خطر و تهدیدی برای زندگی است.
در دو بخش قبلی این مطلب به معرفی دستگاه تنفسی و تشریح عملکرد آن و همچنین بیماریهای شایع دستگاه تنفسی، علائم آنها و شیوه‌های پیشگیری و درمان آنها پرداخته شد.
بیشتر بخوانید
در ادامه بخش پایانی این مطلب تقدیم مخاطبان ارجمند تسنیم شده که به معرفی سرطانهای دستگاه تنفسی و دلایل ایجاد و روش تشخیص آنها اختصاص دارد:
سرطان یک بیماری با یک علت مشخص نیست، سرطان فرآیند بیماری است که با تغییر شکل یک سلول غیرطبیعی به وجود می‌آید؛ با تکثیر غیر عادی، سلولها خصوصیات تهاجمی پیدا کرده و تغییراتی در بافت اطراف ایجاد می‌شود.
سرطان حفره بینی و سینوسها
این سرطان نسبتا نادر است و در کارگران در مواجهه با گرد و غبار چوب، نظیر کارگران صنایع ساخت وسایل چوبی منزل دیده می‌شوند؛ خطر سرطان ریه و بینی و در کارگران استخراج نیکل که در مواجهه با ذرات نیکل هستند بیشتر است.
علائم زودرس سرطان حفره بینی شامل عفونت مزمن و خفیف همراه با ترشح، انسداد و خونریزی کم و متناوب از بینی است؛ فرد مبتلا اغلب از اشکال در سینوسها شکایت دارد و قبل از اینکه تشخیص صحیح معلوم شود، بیمار به مدت طولانی و به طور نا مناسب آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند؛ در صورت درگیری سینوسهای فک بالا، تومور به آهستگی رشد کرده و به خارج از دیواره سینوس انتشار می‌یابد و در صورت تهاجم به قسمت داخلی کاسه چشم سبب ایجاد دوبینی می‌گردد.
سرطان حنجره
این سرطان بسیار شایعتر از سرطان بینی و سینوسها است و حدود 3-2% کل سرطان ها را به خود اختصاص می‌دهد؛ سرطان حنجره در مردان در حال افزایش است و در کشورهای توسعه یافته‌تر در بین زنان نیز روند افزایشی دارد؛ این سرطان عمدتا با کشیدن سیگار ارتباط و مصرف الکل نیز کمتر از سیگار در بروز آن نقش دارد.
سایر علل احتمالی سرطان حنجره، مواجهه با گرد و غبار و غبار چوب، پنبه نسوز، گاز خردل، نیکل، فرآورده‌های نفت و استنشاق دودهای سمی است؛ سرطان حنجره عمدتا بیماری کارگران مسن‌تر است و التهاب مزمن حنجره و استفاده نابجا از صدا بر سرطان حنجره مؤثر است.
علائم اولیه سرطان حنجره
علائم اولیه بستگی به محل تومور دارد؛ خشونت مداوم صدا( که بیش ازدو هفته طول بکشد)، تغییر کیفیت صدا، اشکال در بلع، درد هنگام بلع و توده در گلو از علائم اولیه سرطان حنجره است؛ زمانی که تومور به عضله و غضروف اطراف حنجره حمله کند، باعث ثابت شدن طنابهای صوتی می‌شود و خشونت صدا بروز می‌کند؛ تومورهای روی گلوت از بسته شدن گلوت هنگام صحبت کردن پیشگیری می‌نمایند که باعث خشونت صدا و تغییر در صدا می‌شود.
تومورهای بالای گلوت ممکن است ایجاد گلو درد(همراه با بلع)، آسپیراسیون هنگام بلع و احساس جسم خارجی در گلو، توده در گردن یا دردی که به گوش انتشار می‌یابد، داشته باشد؛ تومورهای زیر گلوت علائم و نشانه‌های اولیه ندارند؛ علائم بالینی بعد از رشد ضایعه و انسداد راه هوایی ظاهر می‌شوند.
تشخیص و درمان سرطان حنجره در مراحل اولیه پیش آگهی بسیار خوبی دارد.
تشخیص سرطان حنجره
این بیماری به وسیله معاینه حنجره با استفاده از لارنگوسکوپی، آندوسکوپی و بیوپسی جهت تعیین محل دقیق، اندازه و وسعت تومور اولیه، توموگرافی کامپیوتری( CT )، تصویرسازی مغناطیسی(MRI) و تجزیه‌های آزمایشگاهی شامل شمارش کامل خون، تعیین الکترولیتهای سرم مثل Ca و آزمایشات عملکردی کلیه و کبد قابل تشخیص است.
درمان سرطان حنجره
درمان سرطان حنجره، شامل برداشتن تومور با عمل جراحی، درمان با اشعه، شیمی درمانی و رادیوتراپی است.
سرطان ریه
سرطان ریه بیماری افراد مدرن است؛ احتمال ابتلا به سرطان ریه در طول زندگی هر فرد، تقریبا 8% در مردان و 6% در زنان است؛ بروز سرطان در ریه بر اساس نژاد و قومیت متفاوت است؛ اکثر موارد سرطان(90 -80%) به علت مصرف سیگار ایجاد می‌شود؛ مصرف سیگار خطر سرطان ریه را 10 برابر یا بیشتر نسبت به افراد غیرسیگاری افزایش می‌دهد و علت اصلی سرطان ریه مصرف سیگار است؛ از 4800 ترکیب شیمیایی موجود در دود توتون، بیش از 69 مورد موجب بروز سرطان در انسان و جانوران می‌شود؛ این مواد سرطان زا، سلولهای پوششی مجاری تنفسی را تخریب نموده و تعادل سوخت و ساز این سلولها را تغییر می‌دهند؛ سلولهای سالم و طبیعی به سلولهای سرطانی تبدیل می‌شوند و به سرعت تکثیر شده و به بافتهای مجاور حمله می‌کنند.
تعدادی از فاکتورهای خطر شامل تماس شغلی با آزبست، آرسنیک، گاز خردل، نیکل، بیس کلرومتیل اتر و هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه‌ای هستند؛ احتمال ایجاد سرطان ریه در میان افراد با مصرف کم میوه و سبزیجات در بزرگسالی بیشتر است؛ خویشاوندان درجه اول افراد مبتلا به سرطان ریه 2 تا 3 برابر احتمال سرطان ریه و سایر سرطانها را دارند که بسیاری از آنها ربطی به کشیدن سیگار ندارد که نشان‌دهنده نقش برخی ژنهای خاص در حساسیت به سرطان ریه است.
عوامل و نشانه‌های اولیه در سرطان ریه
شامل سرفه، کاهش وزن، تنگی نفس، درد قفسه سینه، درد استخوان، چماقی شدن انگشتان، تب، ضعف، انسداد شریانهای فوقانی، خس خس، مشکل بلع(دیس فاژی) از نشانه‌های اولیه سرطان ریه است؛ نتیجه بالینی سرطان ریه با مرحله تشخیص در ارتباط است و تشخیص زودرس تومور پنهان می‌تواند منجر به بهبود زندگی گردد.
علائم هشداردهنده سرطان ریه
علائم هشداردهنده سرطان ریه شامل افزایش سرفه در سیگاریها، سرفه همراه با خون، دشواری در دم و بازدم در هنگام کار بدنی و ورزش، خس خس سینه، درد ناشناخته و یا آشکار در سینه، خشن شدن صدا یا دگرگونی آن به گونه‌ای که بهبود پیدا نکند، عفونت مکرر ریه و مجاری تنفسی، کاهش وزن، بی‌اشتهایی، سردرد، درد استخوان یا شکستگی، ایجاد ورم در بخش گردن و صورت و کاهش توان و خستگی بیش از اندازه است.
عوامل خطر سرطان ریه
-اعتیاد به دخانیات: درصد دچارشدن به سرطان ریه با افزایش اندازه و زمان استعمال دود تنباکو در نزد سیگاریها پیوند پیوسته دارد و هرچه سن آغاز گسترش(مصرف) دخانیات پائینتر باشد ویژگی افزاینده و پیشتاز در دچار شدن به سرطان ریه افزایش پیدا می‌کند.
-آلاینده‌های موجود در هوا: مانند آزبست(پنبه نسوز)، گاز رادون(گازی بی‌رنگ و بی‌بو که از آزادشدن اورانیم در آب، خاک و برخی مصالح ساختمانی پدید می‌آید)، اورانیوم و نیکل از دسته فاکتورهای افزاینده و پیشتاز در دچار شدن به سرطان ریه به شمار می‌آیند.
-ژنتیک: داشتن سابقه دچار شدن به سرطان ریه میان خویشاوندان نزدیک خانواده، درصد دچار شدن به این سرطان را افزایش می‌دهد.
- فاکتورهای ایمنی(ایمونولوژیک): نارسایی در فرایند ایمنی بدن، فاکتوری افزاینده در پدیدار شدن سرطان ریه شناخته شده است.
-سن: کسانی که سن بالای 60 سال دارند بیشتر در تیررس دچارشدن به سرطان ریه هستند و باید بیشتر به علائم هشدار دهنده این بیماری واکنش نشان دهند.
-استرس: پژوهشها نشان داده است که شدت استرس و مدت زمانی که فرد در معرض آن قرار دارد با ایجاد سرطانها ارتباط مستقیم دارد.
- الکل
بررسیهای تشخیصی سرطان ریه
بر اساس تاریخچه پزشکی، علائم و نشانه‌ها، نتایج معاینه فیزیکی، آزمایشات تصویربرداری شامل توموگرافی کامپیوتری، سی تی اسکن، توموگرافی و اسکن استخوان است؛ نمونه بافتی جهت تایید تشخیص در تمامی بیماران مبتلا به سرطان ریه مشکوک ضروری است.
درمان سرطان ریه
درمان بیماری سرطان ریه بستگی به گونه سرطان، چگونگی بیماری در آغاز درمان، سن، تندرستی جسمانی و چگونگی واکنش بیمار به شیوه درمان دارد؛ سرطان ریه بیشتر به سبب گستردگی سیستم خونرسانی و لنفاوی ریه به آسانی می‌تواند اندام‌های دیگر بدن را درگیر کند؛ با توجه به سن و شرایط بیمار روشهای درمانی، جراحی، شیمی درمانی، رادیاسیون و درمان مولکولی است.
پیشگیری از سرطان ریه
اقدامات پیشگیری مانند دوری از آلودگی هوا و آلاینده‌های شیمیایی و دوری از استعمال دخانیات و بررسی اطراف خانه از نبود گاز رادون و آزبست، بهترین روش پیشگیری در برابر این بیماری کشنده و حفاظت از ریه‌ها است؛ بهترین کار، سیگار نکشیدن یا ترک سیگار است، بنابراین تلاش در جهت کاهش استرسها و کسب مهارتهای زندگی ومواجهه مناسب و منطقی با استرسها، برسلامت عمومی جامعه و کاهش بروز سرطانها تاثیر می‌گذارد.
انتهای پیام/
