به گزارش آوای نشاط، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در سفری به سه کشور اروپایی و در اولین مقصد این سفر در ساعات پایانی یکشنبه ۲۷ مرداد به وقت محلی وارد هلسینکی شد و آنگونه که پیش از این فنلاندی‌ها اعلام کرده بودند قرار است در این سفر با رئیس جمهور، وزیر همکاری توسعه و تجارت خارجی و وزیر خارجه دیدار و گفت‌وگو کند.
ظریف که دهم مرداد ماه از سوی وزارت خزانه داری آمریکا در فهرست تحریم ها قرار گرفت، در هفته ای که گذشت به قطر و کویت نیز سفر کرده بود و قرار است پس از فنلاند، به سوئد و از آنجا به نروژ برود. ظریف در بدو ورود به هلسینکی در جمع خبرنگاران گفت که با توجه به شرایط منطقه، به چند کشور آسیایی نیز سفر خواهد کرد.
ظریف در بدو ورود به هلسینکی در جمع خبرنگاران در تشریح دلایل این سفر گفت: ارتباطات ما با اتحادیه اروپا ارتباطات مهمی است مخصوصا اینکه اتحادیه اروپا تعهداتی در چارچوب برجام داده است و باید این تعهدات را اجرا کند. لازم است در این زمینه ها با کشورهای اروپایی صحبت شود. همینطور در بحث مسائل منطقه ای، فنلاند، سوئد و نروژ در موضوعات منطقه‌ای ما فعال هستند، سوئد مسؤولیت اولین اجلاس یمن را به عهده داشت، نروژبه دنبال برگزاری اجلاسی درباره افغانستان است و ضرورت دارد در زمینه‌های منطقه‌ای با این کشورها گفت‌وگو شود.
ظریف افزود: فنلاند از گذشته طرحی برای گفتگو در خلیج فارس داشت که تقریبا مشابه طرحی است که ما مطرح کردیم. چند سال پیش من هلسینکی آمدم و اینجا طرح مجمع گفتگوهای منطقه ای در خلیج فارس را مطرح کردم و فنلاندی ها همیشه به این موضوعات علاقه داشتند.
وی با بیان اینکه امروز شرایط منطقه ویژه است و لازم است در این زمینه ها مشورت های گسترده‌ای صورت بگیرد، اظهار داشت: امروز (یکشنبه) در کویت بودیم و فنلاند، سوئد و نروژ در این مرحله است و در مرحله بعدی سفر آسیایی است که با چندین کشور در آسیا گفت‌وگوها را ادامه می‌دهیم.
وزیر خارجه ادامه داد: با توجه به وضعیت ویژه‌ای که الان وجود دارد لازم است در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد این هماهنگی‌ها انجام شود.
وزارت خارجه فنلاند روز پنجشنبه ۲۴ مرداد در بیانیه‌ای اعلام کرد که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در تاریخ ۱۹ آگوست (۲۸ مردادماه) برای دیدار با «سائولی نینیستو» رئیس‌جمهور و «ویل اسکیناری» وزیر همکاری توسعه و تجارت خارجی و همچنین «پکا هاویستو» وزیر امور خارجه، به فنلاند سفر می‌کند.
وزیر خارجه فنلاند درباره دیدار با رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران گفته بود: «من مشتاق گفت‌وگو با وزیر خارجه ایران هستم. تنش‌ها در خلیج‌فارس بر تمامی جهان تأثیرگذار است. اهمیت حفظ گفت‌وگو در این اوضاع و شرایط ضروری است».
«پکا هاویستو» وزیر خارجه فنلاند پنجشنبه ۲۴ مرداد در گفت وگو با یورونیوز درباره سفر ظریف به هلسینکی با تاکید بر اینکه برجام «اهمیت بسیاری» دارد و باید حفظ شود گفت که این اتحادیه در سیاست اعمال تحریم ها علیه ایران از آمریکا پیروی نمی کند.
پیش از این سید عباس موسوی سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اعلام سفر ظریف به سه کشور اروپایی این سفرها را در چارچوب سفرهای دوجانبه بین ایران و این سه کشور برشمرده بود.
فنلاند در حال حاضر ریاست شورای اروپا را بر عهده دارد. این کشور دهم تیر ماه ۱۳۹۸ (اول جولای ۲۰۱۹) ریاست دوره‌ای شورای اروپا را برعهده گرفت و تا پایان سال جاری میلادی عهده‌دار این سمت است و بعد این سمت را به کرواسی واگذار می‌کند.
*آمادگی فنلاند برای پیوستن به اینستکس
فنلاند هر چند از کشورهای شریک در راه‌اندازی اینستکس «ابزار پشتیبان مبادلات تجاری» نیست، جمعه هفتم تیر ماه و پیش از شروع نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزرا و مدیران کل سیاسی ایران و ۱+۴، بیانیه‌ای از سوی هفت کشور اروپایی اتریش، بلژیک، فنلاند، هلند، اسلوونی، اسپانیا و سوئد منتشر و این کشورها ضمن حمایت از برجام، آمادگی خود را برای پیوستن به اینستکس اعلام کردند. در این بیانیه آمده بود: «با آگاهی از اینکه اجرای بخش‌های اقتصادی این توافق با مشکلاتی روبرو شده است، ما با فرانسه، آلمان و انگلیس و دیگر سازمان‌ها و کمیسیون اروپایی برای ایجاد کانالی که تبادلات مالی با ایران را تسهیل کند، همکاری خواهیم کرد.»
دولت فنلاند همچنین دوشنبه ۱۷ تیر ماه اعلام کرد که در نظر دارد به اینستکس ملحق شود و سخنگوی دولت فنلاند نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «فنلاند از اینستکس حمایت می‌کند و در حال ارزیابی شرایط لازم برای پیوستن به آن است.» پس از آن «پکا هاویستو» وزیر خارجه فنلاند دوشنبه ۲۴ تیر ماه سال جاری گفت این کشور از تسهیل تجارت با ایران از طریق ساز و کار موسوم به «اینستکس» حمایت می‌کند. وی البته بار دیگر گفت ایران باید همچنان به توافق هسته‌ای پایبند بماند.
وی که در بروکسل و پیش از آغاز نشست شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا صحبت می‌کرد، در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره ایران گفت: «قطعا مهم است که ایران به تمام قوانین برجام پایبند بماند و قطعا ما از اخباری که در مورد غنی‌سازی و میزان آن منتشر شده و موارد دیگر، نگران هستیم.»
هاویستو که کشورش ریاست دوره‌ای شورای اروپا را بر عهده دارد، افزود: «در عین حال، فنلاند از روند اینستکس حمایت می‌کند».
«پکا هاویستو» وزیر خارجه فنلاند ۲۹ تیر ماه و پس از توقیف نفتکش استنا ایمپرو توسط ایران در اظهاراتی نسبت به تنش‌های پیش آمده در تنگه هرمز ابراز نگرانی کرد.
وزیر خارجه فنلاند همچنین در ادامه سخنان خود به حمایت اتحادیه اروپا از سیاست سازنده و صلح آمیز با ایران تأکید و نسبت به خروج آمریکا از برجام ابراز تاسف کرد.
پس از مطرح شدن ایده تشکیل یک ائتلاف اروپایی در تنگه هرمز از سوی بریتانیا، «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان روز چهارشنبه ۲۳ مرداد ماه عنوان کرد که به باور او در نشست غیررسمی وزرای خارجه و دفاع کشورهای اروپایی در فنلاند بار دیگر درباره این ایده (تشکیل یک ائتلاف اروپایی در تنگه هرمز) بحث خواهد شد. وی در یک کنفرانس خبری بعد از دیدار با رئیس‌جمهور لیتوانی گفت: «فکر می‌کنم درباره مسئله تشکیل ائتلاف اروپایی بار دیگر در آنجا (فنلاند) بحث خواهد شد، چون رایزنی‌ها در این مورد هنوز در همه جا اتفاق نیفتاده‌اند و من معتقدم که ریاست‌جمهوری فنلاند در این موضوع نقش هماهنگ‌کننده خواهند داشت.»
شهر هلسینکی پایان ماه جاری میلادی (آگوست) میزبان نشست هایی غیررسمی با حضور وزرای خارجه و دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.
* سفر خرداد ۹۵ ظریف به هلسینکی/سفر وزیر خارجه وقت فنلاند در شهریور ۹۳ به ایران
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان دهم خرداد ماه ۱۳۹۵ نیز در رأس یک هیأت اقتصادی ۶۰ نفره و به منظور انجام اولین سفر دوره‌ایش به قاره اروپا پس از اجرای برجام و در دومین مقصد این سفر بعد از ورشو به هلسینکی پایتخت فنلاند وارد شد و ضمن گفت‌وگو با مقامات فنلاندی، ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه تهران - هلسینکی را بررسی کرد.
«تیمو سوئینی» وزیر سابق امور خارجه فنلاند ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با ظریف دیدار کرد. در این ملاقات دو طرف درباره مسائل دوجانبه و منطقه تبادل نظر کردند.
«ارکی تیومیویا» وزیر خارجه فنلاند نهم شهریور ماه ۱۳۹۳ و بعد از توافق ژنو در تهران با ظریف دیدار و در نشست خبری مشترک شرکت کرد.
«سائولی ننیستو» رئیس جمهور فنلاند و «کای موکانن» وزیر تجارت خارجی این کشور نیز در صدر هیاتی ۶۰ نفره از مسؤولان اقتصادی این کشور آبان ماه ۱۳۹۵ به تهران سفر کرد. سفر رئیس جمهور فنلاند در یکصد سال اخیر بالاترین سطح سفر رسمی دوجانبه از سوی فنلاند به ایران بوده است.
* نیم نگاهی به پیشینه روابط ایران و فنلاند
تاریخچه روابط ایران و فنلاند به سال ۱۳۰۴ شمسی بازمی‌گردد که دو کشور برای اولین بار اقدام به برقراری روابط سیاسی کردند.در سال ۱۳۱۰ عهدنامه مودت و یک پروتکل بین دو کشور به امضا رسید و ۳۳ سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۳ نمایندگی‌های سیاسی دو کشور به سفارت ارتقا یافت. پنج سال بعد در ۱۳۴۸ به منظور ایجاد تسهیلات برای مسافرت اتباع دو کشور موافقتنامه لغو روادید بین دو دولت امضا شد و روابط اقتصادی هم از سال ۱۳۵۱ به تدریج گسترش یافت.در سال ۱۳۵۳ دولت فنلاند تصمیم به افتتاح سفارت مقیم در تهران گرفت و از این سال رفت و آمد هیات‌های اقتصادی آغاز شد. در سال ۱۳۵۴ یک هیات بازرگانی فنلاند به ایران سفر و پروتکل همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور به امضا رسید.
در ۱۲ ژوئن ۱۹۷۵ یادداشت تفاهم همکاری‌های اقتصادی و فنی بین ایران و فنلاند امضا شد و در سال‌های ۱۹۷۶ و ۱۹۷۷ جلسات کمیسیون مشترک اقتصادی بین دو کشور برگزار و در سال ۱۹۷۷ نیز موافقتنامه حمل و نقل جاده‌ای به امضا رسید. تا سال ۱۹۸۷ فنلاند از خریداران نفت ایران بود و حجم این برداشت نفت روزانه به ۱۰ الی ۳۰ هزار بشکه می‌رسید. در سال ۱۳۵۷ قرارداد احداث ۳۵۲۸ واحد مسکونی در لویزان و تهرانپارس بین وزارت مسکن و شهرسازی ایران و یک شرکت ساختمانی فنلاند به نام فین - ایران به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار به امضا رسید که طرف فنلاندی پروژه فوق را با شروع انقلاب رها کرد و اصل قرارداد در تاریخ ۹ تیر سال ۱۳۵۹ به علت تخلف پیمانکار فنلاندی از طرف وزارت مسکن فسخ شد.
در سال ۱۳۵۹ موافقتنامه لغو روادید اتباع ایران و فنلاند از سوی فنلاند به حالت تعلیق درآمد.در سال ۱۳۶۳ با افتتاح سفارت ایران در هلسینکی، به تدریج روابط اقتصادی دو کشور توسعه یافت تا اینکه در سال ۱۳۶۵ سفر وزیر بازرگانی ایران به فنلاند انجام و در سال ۱۳۶۹ یک هیات اقتصادی به سرپرستی «برور واهلروس» قائم مقام وزارت صنایع و تجارت فنلاند به تهران سفر کرد. در سال ۱۳۷۰ سفر «یوهانتالو» وزیر صنایع و تجارت فنلاند در رأس یک هیات بزرگ اقتصادی به تهران، انجام شد. وزیر نفت وقت ایران نیز در سال ۱۳۷۱ به فنلاند سفر کرد.
پس از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران از میزان همکاری‌های فنلاند با تهران کاسته شد و حجم مبادلات بین ۲ کشور که در سال ۲۰۰۶ به بیش از ۲۰۰ میلیون دلار می‌رسید به تدریج کاهش یافت و در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۵ به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسید. البته پس از برجام نگاه مقامات فنلاند به روابط دوجانبه با ایران تغییر کرد.
گفتنی است نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۲۸ خرداد سال جاری در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی لایحه موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری فنلاند درباره کمک و همکاری متقابل در امور گمرکی را با ۱۳۹ رأی موافق، ۷ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از ۱۹۴ نماینده حاضر در جلسه تصویب کردند.
* فنلاند، کشور هزار دریاچه
فنلاند هشتمین کشور در اروپا به لحاظ وسعت و پس از جمهوری کنگو شصت و پنجمین کشور وسیع جهان است. این کشور به لحاظ جمعیت کم تراکم‌ترین کشور در اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.
فنلاند کشور معروف به «هزار دریاچه» از شمال با نروژ، از شرق با روسیه و از غرب با سوئد همسایه است و خلیج بوتنی در غرب، خلیج فنلاند در جنوب و دریای بالتیک در جنوب غربی این کشور قرار دارد. فنلاند سرزمینی است پَست، مشتمل بر چندین دریاچه که ۸۶ درصد این کشور پوشیده از جنگل‌های توندرا و تایگا است. این کشور دارای ۲۰ هزار جزیره با وسعتی بیش از یکصد هزار کیلومتر مربع است. تابستان فنلاند بسیار گرم و کوتاه و زمستان آن بسیار تاریک، سرد و بسیار بلند است. قرار داشتن یک سوم از خاک فنلاند در بالای مدار شمالگان، این کشور را پس از ایسلند، به شمالی‌ترین کشور جهان مبدل کرده است. در لاپلند در شمال فنلاند به مدت دو ماه تمام در زمستان خورشید طلوع نمی‌کند و در تابستان نیز دو ماه غروب آفتاب وجود ندارد.
دو زبان فنلاندی و سوئدی در این کشور رسمیت دارند. ۸۹.۳۳ درصد از مردم این کشور به زبان فنلاندی سخن می‌گویند و زبان سوئدی در چند منطقه ساحلی در غرب، جنوب و منطقه خودگردان اُلند صحبت می‌شود. در فنلاند، زبان انگلیسی در بسیاری از جاها صحبت می‌شود و در اجتماعات تجاری برخی از شرکت‌ها زبان اصلی به حساب می‌آید. حدود ۷۸ درصد از مردم این کشور پیرو آیین لوتری از دین مسیحیت هستند و ۲۰درصد نیز بدون مذهب هستند.
جمهوری فنلاند واقع در منطقه اسکاندیناوی در شمال اروپا با ۵.۵ میلیون نفر جمعیت به پایتختی هلسینکی است که حدود یک میلیون نفر از جمعیت آن در هلسینکی زندگی می‌کنند. واحد پول این کشور یورو است و هر ساله یکی از کشورهایی است که در صدر جدول کیفیت بالای زندگی در جهان قرار می‌گیرد.
*نگاهی گذرا به ساختار سیاسی فنلاند
ساختار سیاسی فنلاند، جمهوری است که بر اساس دموکراسی پارلمانی اداره می‌شود. رئیس جمهور در رأس قوه مجریه قرار دارد که در انتخابات سراسری هر ۶ سال یک بار به این سمت برگزیده می‌شود. رئیس جمهور فعلی فنلاند «سائولی نینیستو» است که در سال ۲۰۱۸ میلادی برای دومین بار به این سمت برگزیده شد. هدایت سیاست خارجی و فرماندهی نیروهای مسلح از جمله وظایف رئیس جمهور فنلاند است.
در پی تغییرات ایجاد شده در قانون اساسی فنلاند در سال ۲۰۱۱ و توسط پارلمان این کشور که از دوره رئیس جمهور جدید اجرایی شد بخشی از اختیارات رئیس جمهور به دولت و پارلمان منتقل و از سال ۲۰۱۲ اختیارات رئیس جمهور در دو حوزه مذکور محدودتر شده است.
نخست‌وزیر نیز ریاست هیأت دولت را در فنلاند برعهده دارد که توسط حزب یا احزاب پیروز در انتخابات برگزیده شده و به عنوان نخست وزیر به رئیس‌جمهور معرفی می‌شود. نخست‌وزیر هم پس از انتخاب اعضای کابینه‌اش آنها را به پارلمان معرفی می‌کند. نخست وزیر و کابینه‌اش باید بتوانند رای اعتماد پارلمان را به دست آورند.«یوها سیپیلا» از حزب مرکز در حال حاضر عهده‌دار پست نخست‌وزیری فنلاند است که در انتخابات پارلمانی آوریل ۲۰۱۵ به این سمت برگزیده شد. رسیدگی به امور داخلی وظیفه نخست‌وزیر است. پارلمان فنلاند دارای ۲۰۰ کرسی است که نمایندگان آن برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند.
انتهای پیام/
