به گزارش آوای نشاط، به نقل از اروم‌نیوز، کشاورزی آذربایجان‌غربی سال‌هاست رنج بسیاری را متحمل می‌شود. طی چند سال اخیر کشاورزان این استان اعتراضات فراوانی به شرایط نامناسب اقتصادی و عدم سود‌ده بودن تولیدات کشاورزی داشته‌اند.
البته در کنار این مشکلات، طی ۲ سال اخیر بلایای آسمانی و سرمای دیررس بهاره نیز کشاورزان بسیاری از مناطق را نقره‌داغ کرده ولی با این وجود کشاورزان در برخی مناطق با تمهیدات خاصی موفق به حفظ محصولات خود شدند که این تمهیدات نیز در سایه نبود بازارهای فروش و گرانی محصولات باردیگر زخم کهنه سال‌های گذشته را باز کرده است.
کشاورزان آذربایجان‌غربی علاوه بر تولید سالانه بیش از یک میلیون تن سیب، در تولید محصولات تابستانی نیز در حال تبدیل شدن به قطب‌های تولید هستند که این محصولات امسال نیز نه تنها تبدیل به چشم امیدی برای کشاورزان استان جهت تامین هزینه‌های برداشت سیب نشده بلکه با توجه به هزینه‌های گزاف برداشت محصولات و نبود خریدار و عدم توفیق دست‌یابی به بازارهای خارجی، مورد بی‌مهری قرار گرفته و به همین دلیل کشاورزان نیز عدم برداشت و رها کردن محصولات در حاشیه جاده‌ها را به تحمل هزینه‌های بالا و ضرر ترجیه می‌دهند.
* زخم کهنه‌ای که سرباز کرد
«محمدحسین» کشاورزی است که به گفته اهالی منطقه باراندوزچای یکی از بهترین‌ها در تولید میوه‌های تابستانی است.
او که به گفته خودش ۵ هکتار یا حدود ۱۰ طناب محلی شامل باغچه میوه‌های تابستانی اعم از شلیل، انواع آلو، هلو و سیب‌های تابستانی دارد، در گفت و گو با خبرنگار اروم‌نیوز، بیان می‌کند: متاسفانه سال گذشته تمام میوه‌های تابستانی، گرفتار سرمای دیررس بهاره شد و هیچ میوه‌ای حتی برای مصرف شخصی هم وجود نداشت و برای کشاورزانی که تنها به تولید میوه‌های تابستانی مشغول هستند، به سختی گذشت.
وی می‌افزاید: امسال در پی هشدارهای ارائه شده در خصوص سرمای بهاره، با روشن کردن کاه و کلش، موفق به حفظ ۸۰ درصد از محصولات شده‌ایم اما متاسفانه امروز که این میوه‌ها به بار نشسته و در مرحله برداشت هستند، قادر به برداشت نیستیم.
این کشاورز عنوان می‌کند: به دلیل شرایط اقتصادی بسیار بد حاکم بر بازار، قیمت سموم باغی، جعبه‌های پلاستیکی، حقوق کارگری و مخارج آبیاری به شدت افزایش یافته و با قیمت فروش تنها می‌توان حقوق کارگری را صاف کرده و عملاً هزینه‌های رسیدگی به باغات از جیب باغدار خرج شده و تنها عایدی این کشاورزان ضررهای سنگین است.
محمدحسین، بیان می‌کند: بارها سعی در رساندن صدای اعتراضات خود به گوش مسئولان داشته‌ایم اما یا ما موفق نبوده‌ایم یا مسئولان قصد شنیدن صدای مارا ندارند. این روزها تنها سود این محصولات شامل حال دلالان است که با منت بسیاری اقدام به خرید محصولات می‌کنند.
وی تصریح می‌کند: چند سالی است که دست از فروش محصولات خود شسته‌ایم و تنها به‌خاطر دلسوزی به باغاتمان رسیدگی می‌کنیم. با شرایط موجود در آینده قطعا یا اقدام به فروش باغات می‌کنیم و یا آنها را خشک می‌کنیم!
این باغدار می‌گوید: البته زمانی که اقدام به جمع‌آوری محصولات باغی خود نیز می‌کنیم عده‌ای با بیان اینکه مرزهای صادراتی عراق بسته است، بازار را آشفته می‌کنند و سعی در حیف و میل محصولات و خرید با قیمت ناچیز دارند.
* خروج روزانه ۶۰۰ تن محصول کشاورزی از گمرکات
اما زمانی که سراغ مسئولان مربوطه می‌رویم، از آرامش حاکم بر بازارهای فروش و بالا بودن قیمت‌ها سخن می‌گویند که البته گویا این شرایط تنها مختص مسئولان است!
قاسم عزتی، رئیس اتحادیه بار‌فروشان ارومیه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اروم‌نیوز، گفت: روزانه بیش از ۱۵۰ کامیون یعنی در حدود ۶۰۰ تن شامل انواع میوه‌های تابستانی از مرزهای استان به عراق صادر می‌شود و مشکلی در امر صادرات وجود ندارد؛ مگر تعرفه‌های خاص هر محصول در گمرکات که این مسئله تاثیر بسزایی در خرید و فروش نداشته و عده‌ای با شایعه‌سازی سعی در آشفته کردن بازار دارند.
* تعهد پیمان‌سپاری ارزی سد راه صادرات
با این وجود، بهنام تاج‌الدینی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه، علت اصلی و مهم شرایط اسفناک بازار فعلی را تعهد پیمان‌سپاری ارزی در بخش کشاورزی عنوان کرده که صادرکنندگان را ریسک ناپذیر کرده و عملاً درحال رساندن صادرات محصولات کشاورزی به صفر است.
وی می‌گوید: بارها در این خصوص هشدار‌ها و درخواست‌هایمان از طریق مبادی مختلف به دولتمردان ارائه شده که متأسفانه تاکنون بی‌نتیجه بوده است.
* صیفی‌جاتی که سهم دام‌ها می‌شود
تب داغ آشفتگی در بازار محصولات کشاورزی و باغی تنها مختص میوه‌های تابستای نبوده و صیفی‌جات نیز از این آشفتگی‌ها جا نمانده‌اند.
بر اساس آمار ارائه شده، سالانه ۱۴ تا ۱۷ هزار هکتار زمین زراعی در آذربایجان‌غربی به کشت سبزیجات و صیفی‌جات اختصاص می‌یابد که بیش از ۲۵۰ هزار تن محصول برداشت می‌شود.
بارش‌های مطلوب سال‌جاری نیز موجب افزایش تولید این محصولات شده است که همین امر باعث شده تا پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا و نبود بازار فروش، عامل اصلی ارزانی این محصولات عنوان شود.
هرچند نبود نظارت دقیق بر سبزی‌خانه‌های مستقر در کنار جاده‌ها و عدم رسیدگی به قیمت سبزیجات و صیفی‌جات در این مراکز باعث تفاوت‌های گاهاً فاحشی در مبالغ خرید و فروش می‌شود، اما در هر صورت نمی‌توان تاثیرات کم‌کاری و کم‌توجهی مسئولان بر چنین روندی را نادیده گرفت.
"نعمت"، کشاورزی است که در یک زمین استیجاری در اطراف محل باراندوزچای، کدو کاشته و در مرحله برداشت قرار دارد.
وی می‌گوید: طبق روال هر‌ساله در یک قطعه زمین استجاری اقدام به کاشت کدو کردم تا خرج خانواده ۴ نفری‌ام را تأمین کنم و به طور میانگین هر هفته یک تن کدو از این زمین برداشت می‌شد؛ در اولین برداشت، محصول را به قیمت ۱۵۰۰ تومان فروختم اما در برداشت دوم تنها ۲۰۰ تومن برای خرید محصولم پرداخت کردند که بسیار با مخارج‌ام فاصله داشته و حتی خرج کرایه ماشین هم حاصل نمی‌شد و به همین دلیل ترجیح دادم محصولات خود را از میدان تره‌بار ارومیه برگشت داده و خوراک دام‌هایم کنم!
"جلال"، یکی دیگر از باغداران ارومیه است که خود را فارغ‌التحصیل رشته کشاورزی معرفی می‌کند؛ او زمینی را برای کاشت خیار اختصاص داده است. او می‌گوید: با توجه به مهارت خود اقدام به کاشت خیار کردم و محصول خوبی به بار نشست. محصولم در برداشت اول و دوم به قیمت ۲ هزار تومان و کمی ارزانتر به فروش رسید که تا حدودی مخارج کارگران حاصل می‌شد و شاهد حیف و میل محصول خود نبودم.
وی ادامه می‌دهد: طی چند روز اخیر قیمت هر کیلو خیار قلمیِ ریز به ۵۰۰ تومان کاهش یافته و زمانی که علت این ارزانی را جویا می‌شویم، تنها با جمله «نبود امکان صادرات به عراق» مواجه می‌شویم.
این کشاورز، گلایه می‌کند: آیا مسئولان کشاورزی کشوری و استانی قادر به تامین یک بازار خارجی برای محصولات کشارزی نیستند؟ کشاورزان استان در حال تحمل شرایط بسیار اسفناک و سخت بوده و هزینه‌های برداشت محصولات بسیار بالا است.
* نا‌امیدی کشاورزان از توجه مسئولان!
متاسفانه در تمام بخش‌های کشاورزی، شاهد کم‌رونق بودن بازار خرید محصولات از کشاورزان هستیم که البته قیمت‌های ارائه شده به کشاورز با قیمت‌های موجود در بازار مصرف که برای میوه‌های درجه ۲ و ۳ اعلام می‌شود فاصله بسیاری داشته و قطعاًمحصولات درجه یک دارای فاصله و تفاوت بسیار زیادی است.
برخی کشاورزان در سایه همین اختلاف قیمت‌ها و نداشتن توان کافی برای برداشت محصولات طی سال، اقدام به تعطیلی باغات و رها کردن محصولات کرده‌اند که نتیجه این اقدامات قطعا در آینده نزدیک به وضوح برای مسئولان روشن خواهد شد.
* پاک کردن صورت مسئله به جای ارائه درمان قطعی!
با این وجود و با نهایت تعجب، در جلسه رسیدگی به ساماندهی میوه‌های کنار جاده‌ای که طی روزهای گذشته در استانداری آذربایجان‌غربی برگزار شد، شاهد ارائه راهکارهای جالبی از سوی مسئولان حاضر بودیم که از آن جمله می‌توان به "ساماندهی مراکز خرید کنار جاده‌ای"، "مشخص کردن شرایط خرید" و نیز "ارائه مجوز برای مراکز خرید کنار جاده‌ای" اشاره کرد!
حال نکته جالب اینجا است که پرداختن به موضوع خرید محصولات کنار جاده‌ای در شرایطی رخ می‌دهد که هنوز چاره‌اندیشی خاصی برای صادرات و خرید در مراکز رسمی انجام نشده و کشاورزان عملا بدون داشتن بازار مناسب برای فروش مجبور به استفاده از همین مراکز خرید کنار جاده‌ها هستند که با مبالغی بسیار پایین و با عناوینی نظیر میوه‌های درجه ۳ اقدام به خرید محصولات می‌کنند.
* دیدار با رئیس بانک مرکزی، شاید وقتی دیگر!
در زمینه حل موضوع صادرات و رفع تعهد پیمان‌سپاری ارزی نیز چندی پیش شاهد وعده محمدمهدی شهریاری استاندار آذربایجان‌غربی در خصوص دیدار با رئیس کل بانک مرکزی در راستای حل مشکل و رفع این تعهد برای محصولات کشاورزی بودیم که متاسفانه پس از گذشت مدتی و برخلاف فرارسیدن فصل برداشت محصولات و سردرگمی کشاورزان و صادرکنندگان، هنوز این دیدار به سرانجام نرسیده و احتمال ضررهای جبارن‌ناپذیر بر کشاورزان هرروز بیش از گذشته به چشم می‌آید.
موارد ذکر شده در گزارش فوق تنها گوشه کوچکی از گلایه‌ها و مشکلات کشاورزان بوده و قادر به انعکاس تمام درددل‌های این قشر آسیب‌دیده نیستیم.
تنها امید کشاورزان این است که مسئولان با چاره‌اندیشی اساسی از جمله تامین بازارهای فروش و رفع موانع صادراتی به کمک این قشر زحمتکش آمده و گره‌ای از مشکلات آنان باز کنند.
انتهای پیام/
