به گزارش آوای نشاط، نخستین نکته‌ای که باید در این مسئله مورد توجه قرار بگیرد، این است که اسلام نسبت به حمایت از حیوانات چنان قاطع برخورد کرده که هیچ مکتب و ملتی تا به این حد جامع، کامل، منظم و دقیق با در نظر گرفتن مصالح افراد و جامعه نسبت به حیوانات قانون وضع نکرده است؛ به طور نمونه آمده است که حیوانات اهلی که در خدمت افراد هستند، مثل اسب، شتر، گاو، گوسفند و... در اسلام واجب‌النفقه هستند؛ یعنی فردی که آن‌ها را در اختیار دارد و از آن‌ها استفاده می‌کند، باید نسبت به تأمین محل استراحت، آب و علوفه آن‌ها اقدام کند و این امر جزوی از وظایف اوست.
نکته دیگر اینکه آزار رساندن به حیواناتی که به انسان‌ها آزاری نمی‌رسانند و انسان‌ها نیز نمی‌خواهند از گوشت آن‌ها استفاده کنند، از نظر احکام اسلامی منع شده است. در روایتی داریم فردی می‌خواست که حیوانش را بگیرد. چون حیوان با نشان دادن کاسه‌ای آب یا خوراکی شرطی شده بود، صاحب آن حیوان با کاسه خالی و بدون خوراکی چنان کرد و حیوان را گرفت. پیامبر اکرم(ص) این صحنه را دیدند، ناراحت شدند و فرمودند: نباید او را فریب می‌دادی. روایات دیگر نیز حکایت از این دارد که رسول خدا(ص) از کشتن و آزار حیوان‌ها نهی می‌فرمودند، مگر اینکه حیوان حلال گوشت و برای خوردن باشد؛ در این مورد هم توصیه کرده‌اند که نیکو ذبح کنید؛ کارد را تیز کرده و حیوان را زجر کش نکنید. البته ممکن است برخی حیوانات گاز بگیرند یا زهر داشته باشند؛ مانند سگ هار، مار، عقرب و...؛ یا ناقل میکروب باشند؛ یا حیواناتی مانند ملخ، در زمانی که به مزارع آسیب جدی بزند؛ یا حشراتی مانند مگس، زنبور و... که ممکن است سبب آزار انسان‌ها شوند که در این موارد اشکالی ندارد انسان این حیوان‌های موذی را از خود دور کرده یا از بین ببرند، اما کشتن بی‌جهت آن‌ها هم اشکال شرعی دارد.
نکته آخر اینکه برای هر اقدامی باید مصالح کلی جامعه را در نظر گرفت، نه مصلحت فرد را؛ به طور مثال اگر قانون وضع شده که پرنده یا حیوان خاصی را شکار نکنید، زیرا ممکن است نسل او منقرض شود یا وجود آن‌ها فوایدی برای مزارع و جامعه دارد، باید آن قانون مراعات شود؛ این قوانین از نظر فقهی هم دارای اهمیت است. بر این اساس در مسئله‌ای مانند از بین بردن جوجه‌ها یا دیگر حیوانات، اگر مصلحتی در بین نباشد و این حیوانات نیز آزاری به افراد نمی‌رسانند، این عمل، مذموم و ممنوع است.
*قدس
انتهای پیام/
