به گزارش آوای نشاط، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری، نتایج پژوهشی است که خود آن پژوهش، حاصل سال‌ها تحصیل، مطالعه و تحقیق است. در جلسات دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشجویان عموما ۳۰ تا ۴۰ دقیقه فرصت دارند ارائه‌ای از آن چه که دست‌رنج دوران تحصیلشان است ارائه دهند و بعد پاسخگوی سوالات استادان باشند. چند سالی است که در برخی دانشگاه‌های کشورهای خارجی رویدادی برای ارائه پایان‌نامه در مدتی کوتاه‌تر از حد معمول برگزار می‌شود و در سال‌های اخیر این مسابقات در ایران هم برگزار شده است.
ماجرا از استرالیا شروع شد. زمانی که ایالت کوئیزلند استرالیا که در شمال شرقی این کشور قرار دارد درگیر خشکسالی سختی شد، مردم به تکاپو برای صرفه‌جویی در مصرف آب افتادند و در همین راستا تلاش کردند مدت زمان حمام رفتن خود را کاهش دهند. در سایت دانشگاه کویینزلند استرالیا دقیقا ذکر نشده که این خشکسالی در چه دوره‌ای رخ داده اما به نظر می‌رسد منظور خشکسالی معروفی است که در سال‌های ابتدایی قرن ۲۱ استرالیا را درگیر کرد.
مردم کویینزلند برای این که مصرف آب را در حمام به حداقل برسانند تصمیم گرفتند از زمان‌سنج‌های سه‌دقیقه‌ای پخت تخم‌مرغ استفاده کنند. آن‌ها این زمان‌سنج‌ها را به دیوار حمام می‌چسباندند تا مدت زمان دوش گرفتنشان بیش از سه دقیقه نشود. این موضوع در مصاحبه‌ای که سخنگوی خدمات شهری این ایالت در سال ۲۰۱۵ با The Sunday Mail داشته هم بیان شده است. میشل کول درباره سال‌های سخت خشکسالی می‌گوید:« قبل از خشکسالی میانگین زمان حمام حدود هفت دقیقه بود اما در دوره خشکسالی به کمک زمان‌سنج‌ها مدت زمان حمام کردن به کمتر از چهار دقیقه کاهش یافت.»
در همین شرایط بود که ایده‌ی دفاع سه دقیقه‌ای به ذهن پروفسور آلن لاوسون، یکی از استادهای دانشگاه کویینزلند، رسید. اولین مسابقات دفاع سه دقیقه‌ای در سال ۲۰۰۸ در دانشگاه کویینزلند و با حضور ۱۶۰ شرکت‌کننده برگزار شد. در حال حاضر و بعد از گذشت حدود ۱۲ سال از برگزاری اولین رقابت‌های دفاع سه دقیقه‌ای، سایت دانشگاه کویینزلند می‌گوید این مسابقات در بیش از ۹۰۰ دانشگاه و در بیش از ۸۵ کشور جهان برگزار می‌شود.
پای دفاع سه دقیقه‌ای در سال‌های اخیر به ایران هم باز شده است، در سال ۱۳۹۵، جهاد دانشگاهی اولین دوره مسابقات دفاع سه‌دقیقه‌ای پایان‌نامه‌های دانشجویی را به عنوان بخش جنبی شانزدهمین دوره جشنواره پایان نامه سال دانشجویی برگزار کرد. در این رقابت‌ها دانشجویان باید طی سه دقیقه پایان‌نامه خود را برای هیئت داوران ارائه می‌کردند. داوران به شرکت‌کنندگان امتیاز می‌دادند و در نهایت سه نفر به مرحله پایانی راه می‌یافتند.
دومین دوره‌ی مسابقات ملی دفاع سه دقیقه‌ای ابتدا با مرحله‌ی استانی و مقدماتی آغاز شد. در این مراحل ۳۰۰ نفر شرکت کردند که از میان آن‌ها ۲۴ نفر به مرحله نیمه‌نهایی راه پیدا کردند و در نهایت سه نفر موفق به ورود به مرحله پایانی شدند.
سومین دوره‌ی این مسابقات از آبان ۹۷ در ۱۳ استان برگزار شد و به طور کلی ۴۰۰ دانشجو در آن شرکت کردند. مرحله نهایی این رقابت‌ها در اردیبهشت سال ۹۸ برگزار شد.
دفاع سه دقیقه‌ای در ایران با اقبال روبه‌رو شد، این را ورود نهادهای مختلف به این حوزه نشان می‌دهد چراکه اخیرا صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی ریاست جمهوری و ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری نیز جشنواره‌ای به نام پاناسه راه‌اندازی کرده‌اند.
به گفته‌ی رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری در این رویداد، دانشجویان می‌توانند محتوای پایان‌نامه خود را به گونه‌ای قابل فهم برای عموم در مدت زمان سه دقیقه ارائه کنند. به این ترتیب بخشی از پژوهش‌های انجام شده توسط دانشجویان قابل عرضه به جامعه می‌شود و گامی هم در توانمندسازی پژوهشگران جوان در جهت استفاده بهینه از فرصت‌های ارائه پژوهش و خلاصه‌سازی حداکثری برداشته می‌شود.
به نظر می‌رسد مسابقات دفاع سه دقیقه‌ای می‌تواند توانایی‌های مختلفی را در دانشجویان تقویت کند. ارائه‌ی سه دقیقه‌ای تحقیقات به عموم مردم، پژوهش‌ها را از پستوی آزمایشگاه‌ها و اتاق‌های کار محققان بیرون می‌آورد. از آن جایی که پژوهشگران در این رقابت‌ها باید حاصل پژوهش خود را در سه دقیقه و به زبان ساده و قابل فهم بیان کنند احتمالا گسترش این مسابقات می‌تواند گام مهمی در راستای عمومی‌سازی علم باشد.
انتهای پیام/
