موتور رم‌جت بومی نقطه آغاز ساخت سلاح هایپرسونیک ایرانی

به گزارش آوای نشاط، جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب به خصوص در دوران پس از جنگ تحمیلی سرعتی شگرف در عرصه رفع نیاز‌های خود به خصوص در حوزه دفاعی پیدا کرد و تا امروز توانسته بخش‌های بسیاری از این نیاز‌ها را رفع کند.

تجهیزات ایران در دوران حکومت پهلوی تماما از غرب خریده می‌شد، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی متخصصان کشورمان نه تنها آن تجهیزات را بازطراحی کردند به نحوی که با نمونه اولیه خود تفاوت بسیار دارند بلکه تجهیزات جدید بسیاری را هم با دانش بومی طراحی، ساخته و به سازمان رزم خود اضافه کردند.

امروز ایران در حوزه‌هایی چون طراحی و ساخت انواع هواپیما، موشک و بسیاری از تسلیحات و تجهیزات دیگر دست برتر را هم در منطقه و هم بین کشور‌های پیشرفته جهان دارد که این موضوع را جوانان انقلابی رقم زدند؛ جوانانی که امروز در فکر پیشرفت‌های بیشتر دفاعی کشور هستند و از این رو گامی بزرگ در صنعت نظامی برداشتند.

جوانان کشورمان چند سال پیش موفق به ساخت موتور ملی اوج شده بودند؛ این موتور یکی از انواع موتور‌های توربوجت ساخت وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است که ۳۱ مرداد سال ۹۵ و همزمان با روز صنعت دفاعی با حضور حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان، سردار سرتیپ پاسدار حسین دهقان وزیر دفاع و جمعی از مدیران ارشد، دانشمندان و متخصصان وزارت دفاع رونمایی شد.

اوج که اولین قدم ایران در تولید موتور بود می‌تواند هواپیما‌های با وزن ۱۰ تن را تا ارتفای ۵۰ هزارپایی بالا ببرد. این موتور با دارابودن بیش از ۱۴ هزار قطعه یکی ازپیشرفته‌ترین موتور‌های سطح جهان است که ساخت آن ایران را در زمره ۸ کشور پیشرفته در زمینه ساخت موتور قرار می‌دهد. موتور اوج در حالت خشک (بدون پس سوز) ۳۵۰۰ پوند رانش ایجاد می‌کند.

متخصصان کشورمان توانستند در گامی بعدی موتوری را طراحی کرده و بسازند که از طریق آن می‌توان پرنده‌های نظامی با سرنشین پیشرفته، پهپاد‌های به روز و انواع موشک‌ها را ساخت؛ نکته مهم این است که با این موتور می‌توان موشک‌های قدیمی را به روز کرد و یا موشک‌های هایپرسونیک که پیشرفته‌ترین نوع موشک هستند را ساخت؛ این موتور که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته شده است موتور رم‌جت RJ-HP۱ نام دارد.

ساخت یک موتور بومی، نقطه آغاز راه ایران

موتور‌های رم‌جت را می‌توان از نظر ساختاری ساده‌ترین نوع از موتور‌های جت برشمرد چرا که در آن کمپرسور برای فشرده‌سازی هوای ورودی و توربین وجود ندارد و در حقیقت از حرکت رو به جلوی موتور برای فشرده‌سازی هوای ورودی به موتور استفاده می‌شود.

در موتور‌های رم‌جت از پدیده‌ای به نام Ram Effect استفاده می‌شود که این همان فشرده‌سازی هوا است که در اثر حرکت وسیله با سرعت بالا ایجاد می‌شود؛ این گونه موتور‌ها فرآیند خود را از سرعت ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت شروع می‌کنند و قادر هستند تا سرعت ۳ ماخ رانش تولید کنند و به همین دلیل نیازی به کمپرسور و توربین در این گونه موتور نیست.

از آنجایی که احتراق موتور در سرعت مافوق صوت مانند روشن کردن یک کبریت در گرباد است، برای ایجاد احتراق در موتور‌های رم‌جت، قسمتی در ابتدای موتور به شکل یک شیء مخروطی با نام دیفیوزر تعبیه شده که وظیفه دارد با تولید امواج ضربه‌ای، سرعت هوای ورودی به موتور را به زیر سرعت صوت برساند.

در اینجا مجددا پدیده رم افکت بُروز کرده و انرژی جنبشی هوا تبدیل به فشار و حرارت بالا می‌شود که این فشار و حرارت تراکم لازم برای احتراق را فراهم می‌آورد. پس از این مرحله و ورود هوای فشرده به محفظه احتراق و ترکیب با سوخت و جرقه شمع، احتراق صورت می‌گیرد و در مرحله بعد وارد قسمت بسیار مهمی در موتور‌های رم جت با نام Flame Holder یا شعله نگهدار می‌شود که وظیفه مدیریت شعله‌های خروجی حاصل از احتراق را بر عهده دارد و در نهایت با خروج گاز‌های خروجی از قسمت انتهایی موتور، نیروی پیشران حاصل می‌شود.

موتور رم‌جت عامل رقابت تسلیحاتی

این موتور پس از ساخت توانست جای خود را بین تسلیحات باز کند به نحوی که پس از ساخت در ادواتی، چون موتور جی ۵۸ مخصوص هواپیمای اس آر ۷۱ که در سرعت بالای یک ماخ در وضعیت رم‌جت قرار می‌گرفت، موشک‌های سطح به هوای سام ۶ ساخت شوروی سابق، پروژه پهپاد مافوق صوت شناسایی D-۲۱ آمریکا در زمان جنگ سرد و موشک سطح به هوای Bloodhound ساخت انگلستان به کار گرفته شد.

حتی در آسیا هم این موتور رقابت شدید تسلیحاتی را ایجاد کرد؛ هندی‌ها با کمک روسیه به موشک‌های کروز براهموس رسیدند که توانایی درگیری با اهداف دریایی و زمینی را داشته و از زمان ورود به خدمت در ارتش این کشور، کفه ترازو را به شدت به سمت دهلی نو سنگین کرد. تایوان نیز به سمت توسعه موشک‌های کروز مافوق صوت رفت و امروز یکی از محصولات مهم تایوانی‌ها موشک‌های کروز سری HF-۳ است که بنابر شنیده‌ها می‌تواند مسافتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر را طی کند.

ژاپن هم کشور بعدی بود که برای دستیابی به موتور رم‌جت روی موشک‌های کروز پیش رفت و توانست موشک کروز هوا پرتاب ASM-۳ را تولید کند؛ چین هم دیگر کشوری بود که چندین طرح در زمین موشک‌هایی با پیشران رم‌جت با سرعت‌های بالا را ارائه کرد که یک نمونه آن موشک CX-۱ است که شباهت زیادی به یاخونت روسی دارد.

نکته مهم این است که حرکت در مسیر توسعه موتور‌های رم‌جت هنوز هم ادامه دارد؛ شرکت نروژی Nammo در حال حاضر از جمله پیشرو‌ها در این بخش است و از گلوله توپخانه با پیشران رم‌جت با برد نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر رونمایی کرده و محققان این شرکت به دنبال توسعه موشک‌های سطح به هوای برد بلند نیز هستند.

ورود ایران به باشگاه تولید موتورهای رم‌جت

هزینه بالا برای توسعه این پیشران از یک سو و هزینه طراحی موشک یا هواپیمای سازگار با این موتور از سوی دیگر باعث شد تا بسیاری از کشور‌ها به سمت این فناوری نروند و امروزه تنها برخی از کشور‌هایی که سطح بالایی در صنعت و علم دارند توانستند محصولات عملیاتی با استفاده از فناوری پیشران رم‌جت را در اختیار بگیرند که در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران هم یکی از آن‌ها است.

سال ۹۸ بود که خبر ساخت موتور رم‌جت ایرانی توسط یک شرکت دانش‌بنیان رسانه‌ها را تکان داد، پیش از ساخت این موتور متخصصان کشورمان در زمینه موشک‌های بالستیک زمین به زمین، ضد کشتی، کروز ضد کشتی و حمله به اهداف زمینی، موشک‌های سطح به هوا و هوا به هوا گام‌های بسیار خوبی را برداشته بودند، اما موتور رم‌جت تحولی بزرگ در حوزه هوایی ایران ایجاد کرد.

ما در حوزه موشکی بسیار پیشرفت خوبی داشتیم، اما تمامی موشک‌ها مادون صوت هستند و رسیدن به موشکی با پیشران رم‌جت می‌تواند به ایران کمک کند که سرعت موشک‌ها را تا حد زیادی افزایش داده که نتیجه آن، کاش مدت زمان واکنش حریف را به همراه دارد و یا در بحث موشک‌های سطح به هوا نیز باید گفت استفاده از پیشران رم‌جت باعث می‌شود که موشک‌های ما انرژی بیشتری برای انجام مانور‌های سنگین داشته باشند و فرار کردن اهداف از دست آن‌ها با توجه به مانور مشکل‌تر شود.

در حوزه موشک‌های بالستیک و کروز‌های حمله به اهداف زمینی، اما رسیدن به پیشران رم‌جت کار را متفاوت می‌کند، در حال حاضر روسیه، چین و آمریکا ۳ کشوری هستند که به این پیشران به موشک هایپرسونیک دست پیدا کردند و ساخت رم‌جت ایرانی باعث می‌شود تا نام کشورمان به عنوان چهارمین کشور در این لیست قرار بگیرد.

پیشران رم‌جت ایرانی که آن را RJ-HP۱ می‌نامند وزنی بالغ بر ۵۳ کیلوگرم، سرعت پروازی در سطح دریا ۲ ماخ و در ارتفاع ۲.۷ ماخ، ارتفاع پروازی کمتر از ۱ هزار متر در فاز کروز و نیروی رانش ۱۳ هزار نیوتنی دارد.

نکته مهم این است که جمهوری اسلامی ایران بخش مهمی از توان رزمی خود را روی قوای موشکی متمرکز کرده و مسیر دیگری غیر از توسعه پیشران‌های رم‌جت و اسکرم جت و در ادامه رسیدن به تسلیحات هایپرسونیک ندارد چرا که این کار آنچنان توان بازدارندگی برای کشور ما ایجاد می‌کند که نه فقط برخی از رقبای منطقه‌ای بلکه ابرقدرت‌های فرامنطقه‌ای هم دیگر تصور تجاوز به کشور را ندارند.

انتهای پیام/