از سیر تا پیاز پرتاب ماهواره خیام

آوای نشاط ـ  فرشته مسلمی: سازمان فضایی ایران و روس‌کازموز (Roscosmos) طی یک همکاری بین‌المللی ساعت 10:22 روز گذشته ماهواره خیام را با پرتابگر روسی سایوز (Sayuz) از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به مدار ۵۰۰ کیلومتری از زمین فرستادند.

پرتاب این ماهواره بازتاب های زیادی در رسانه های منطقه و جهان داشت و حتی برخی از رسانه های عبری زبان مدعی این شدند که ماهواره مذکور زمینه رصد اهدافی در اسرائیل را برای ایران فراهم کند در حالیکه طبق اعلام سازمان فضایی ایران این ماهواره مخابراتی و غیر نظامی است.

حتی رسانه‌های اروپایی و آمریکایی نیز در گزارش های غیرواقعی عنوان کرده اند که ایران در چند ماه نخست پس از عملیاتی شدن این ماهواره، کنترل آن را به روسیه واگذار خواهد کرد تا این کشور از آن برای پیشبرد مقاصد خود در جنگ با اوکراین بهره ببرد! ادعای که به سرعت از طرف سازمان فضایی ایران تکذیب شد.

در ادامه حواشی مطرح شده ابهاماتی در خصوص اینکه چرا ماهواره خیام توسط روس ها به فضا پرتاب شده عنوان شد که طبق اعلام متخصصان این حوزه، ماهواره خیام بیش از ۵۰۰ کیلوگرم وزن دارد و سازمان فضایی ایران پرتابگری ندارد که ظرفیت پرتاب ماهواره‌ای ۶۰۰ کیلوگرمی در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین را داشته باشد. به علاوه، این اولین باری نیست که سازمان فضایی ایران برای پرتاب ماهواره خود پرتابگری خارجی خریداری می‌کند.

تا اینکه سفارت روسیه در تهران با انتشار یک ویدئو در اینستاگرام مدعی شد ماهواره «خیام» توسط شرکت های روسی به سفارش طرف ایرانی ساخته شده است مطلبی که بر ابهامات دامن زده و زمزمه هایی را در خصوص اینکه چرا این موضوع از سوی طرف ایرانی مطرح نشده، را بر سر زبان ها انداخت.

حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی در نشست خبری که امروز در پایگاه فضایی ماهدشت با موضوع پرتاب ماهواره خیام برگزار شد، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که چرا زمان پرتاب ماهواره را اول اسپوتنیک اعلام کرد و بعد رسانه‌های ایرانی مطلع شدند و اینکه چرا سازمان فضایی شفاف اعلام نکرد که ماهواره ساخت ایران نیست و سفارت روسیه در ایران آن را در توییتی اعلام کرد، گفت: ماهواره خیام ماهواره سنجشی با دقت یک متر بوده که منحصر به فرد است.

وی گفت: ما علاقه‌ای نداشتیم که قبل از پرتاب و مدارگذاری و استیبل شدن ماهواره درباره آن اطلاع رسانی کنیم.

رئیس سازمان فضایی افزود: ۴-۵ سال است که سعی کردیم این اتفاق را خیلی عمومی سازی نکنیم اما به هر شکل سازمان فضایی روسیه خبری را بدون هماهنگی ما رو سایت بارگذاری کرد و نمی‌توان هم گفت عمدی در کار بوده است.

سالاریه ادامه داد: ما با روسیه توافق کرده بودیم که بعد از اینکه ماهواره شرایط استیبل پیدا کرد و تصاویر قابل اعتماد در اختیار ما گذاشت، اطلاع رسانی کنیم و گام به گام این اطلاع رسانی صورت گیرد.

ما بر این تاکید داریم که ماهواره خیام متعلق به ایران است

معاون وزیر ارتباطات گفت: شما پرسیدید که چرا شفاف نگفتیم ماهواره را روسیه ساخته است اما ما تاکید داشته و داریم که مالکیت ماهواره برای ایران است اما اینطور نبوده که اعلام کنیم این ماهواره ساخت داخل بوده است.‌ اهل فن و متخصصین حوزه فضایی می‌دانند که این موضوع عجیبی نیست که شما توانایی سنجنده یک متر را داشتید اما نگفتید.

وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه چرا ماهواره خیام در روسیه پرتاب شد، گفت: ایران دو دهه است در زمینه پرتابگرها کار می‌کند. در این حوزه پیشرفت خوبی داشتیم و به پرتاب ماهواره ۵۰۰ کیلوگرم هم رسیده ایم.

سالاریه افزود: شرکت سازنده ماهواره خیام شرکت روس بود و هیچ منطقی نبود که پرتابگر آمریکایی انتخاب کنیم و البته کشورهای متخاصم هیچ وقت این کار را برای ما نمی‌کنند؛ بنابراین به صورت منطقی به سمت پرتابگر روس رفتیم.

سالاریه خاطرنشان کرد: پرتاپگر سایوز پرتابگر قابل اطمینانی است و در پرتاب‌های اخیر شکستی نداشته است و برای اعزام انسان به فضا اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها پرتابگر سایوز را انتخاب می‌کنند. خود شرکت سازنده ماهواره قصد داشت از پرتابگر دیگری استفاده کند اما ما مخالفت کردیم و آنها هم همراهی کردند.

صحبت از اینکه ماهواره خیام جاسوسی است از پایه حرف کودکانه ای است

سالاریه در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که پرسید یکی از مقامات آمریکایی مدعی شده است که هدف ماهواره خیام جاسوسی است، آیا اصلاً خیام چنین قابلیتی دارد و یا اینکه گفته شده از این ماهواره قرار است در حوزه جنگ اوکراین استفاده شود، گفت: قصد دارند فضا را متشنج کنند، ماهواره خیام با این هیبت و وزن و اطلاع رسانی که شده، اینکه بخواهیم از جاسوسی درباره آن صحبت کنیم از پایه حرف کودکانه ای است.

داده‌های ماهواره خیام را با یک تعرفه خاص به شرکت‌های دانش بنیان می‌دهیم

وی افزود: ماهواره جاسوسی در ابعاد و مدارات دیگری است و خیام ماهواره‌ای است که کاملاً با هدف رفع نیازهای داخل کشور در حوزه‌های مدیریت بحران، شهری، معادن، کشاورزی و غیره طراحی و ساخته شده است. قرار است داده‌های ماهواره خیام را با یک تعرفه خاص به شرکت‌های دانش بنیان بدهیم.

این مقام مسئول سازمان فضایی در ادامه توضیح داد: قرارداد این ماهواره زمانی بسته شد که اصلاً جنگ اوکراینی در کار نبود.

امید است این ماهواره که برای «ارتقای بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیرمجاز و مقابه با جنگل‌خواری، پایش مخاطرات زیست‌محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر» به فضا پرتاب شده است بتواند تهدیدات مرتبط با این عرصه ها را شناسایی و به حل مشکلات این حوزه کمک کند.

انتهای پیام/