آوای نشاط: مجید شاکری کارشناس پولی بانکی با بیان اینکه مهم‌ترین عامل فعلی جهش نرخ ارز مربوط به بستن حساب‌ها در انتهای سال میلادی و برگزاری جام جهانی است، عنوان کرد: اگر هم کمبودی داشته باشیم در درهم امارات است که امکان جایگزینی آن با سایر ارزهای جهانی وجود دارد، در حال حاضر به یک کریدور جدید ارزی نیاز داریم که منجر به کاهش تقاضای درهم شود.
نوسانات پرتعداد بازار ارز در روزهای گذشته حکایت از سردرگمی خریداران در بحبوحه ایجاد جو روانی کاذب دلالان در بازار دارد. از دوهفته گذشته نرخ بارها بین حدفاصل ۳۴ تا ۳۷ هزار تومان نوسان بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است که این نوع از نوسانات پردامنه به‌وضوح حکایت از ناآگاهی معامله‌گران به بازار و نیز رفتار هیجانی و غیرواقعی آنان دارد.
متأسفانه، نوسان‌گیران بازار ارز همچون گذشته به ارائه سیگنال‌های نجومی در کانال‌های تلگرامی خود مشغول هستند، این رفتارها همچون گذشته که عموماً وابسته به اخبار سیاست خارجی صورت می‌گیرد، بیشتر به ضرر خریداران دلار تمام خواهد شد؛ چراکه به گفته مقامات بانک مرکزی و حتی کارشناسان مطرح پولی و بانکی، با توجه به افزایش فروش نفت و صادرات غیرنفتی هیچ کمبودی در زمینه میزان منابع ارزی کشور وجود ندارد.
بعد از سال میلادی از فشار تقاضا ارز کاسته خواهد شد
مجید شاکری دانشگاه استاد دانشگاه و کارشناس پولی و بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری مهر، با بیان اینکه برخی به‌اشتباه علت افزایش قیمت دلار را فقط به فشار تقاضای خرید در بازار آزاد تهران مربوط می‌دانند، گفت: در هفته‌های گذشته شاهد بودیم به علت تقاضای زیاد درهم امارات به ناگهان این ارز افزایشی شد و حباب زیادی را به بازار نیما تحمیل کرد.
وی در ادامه عنوان کرد: سه عامل «افزایش فشار تقاضا برای بازار آزاد تهران»، «افزایش تقاضا در بازار حواله به قصد خروج سرمایه از کشور» و در آخر «فشار تقاضا بر بازار درهم در آخر سال میلادی و جام جهانی» را می‌توان از جمله دلایل موقتی رشد قیمت ارز در روزهای اخیر برشمرد.
این کارشناس پولی و بانکی با بیان اینکه سومین گزینه یعنی بستن دفتر حساب‌های تجاری بازرگانان در پایان سال میلادی و نیز جام جهانی از جمله مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ در روزهای اخیر هستند، گفت: این عامل موجب آن شده است تا میزان فشار تقاضا برای خرید درهم امارات از سوی بازرگانان افزایش چشمگیری پیدا کند
شاکری با بیان اینکه بعد از سال میلادی به طور طبیعی این فشار کاسته خواهد شد، گفت: ممکن است بعد از سال میلادی نیز با کمبودهایی در بازار ارز مواجه باشیم؛ اما به‌طورکلی سال میلادی فشار سنگینی را بر نرخ ارز تحمیل می‌کند که عمده این فشار مربوط به درهم امارات است
کمبودی در دلار نداریم؛ مشکل اصلی درهم است
وی با اشاره به اینکه در روزهای گذشته زمانی که بانک مرکزی به تزریق درهم در بازار مبادرت کرد، بلافاصله بازار شروع به ریزش کرد، گفت: اما با تزریق دلار به بازار هیچ اثری مبنی بر کاهش نرخ مشاهده نشد.
شاکری در ادامه افزود: متأسفانه الان بانک مرکزی بر خلاف سال ۹۷ و ۹۸، لیدر قیمت ارز در بازار نیست و الان بانک مرکزی دنباله‌روی دلالان است، درحالی‌که درگذشته دلالان دنباله‌روی بانک مرکزی در تعیین نرخ بوده‌اند.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی نباید در سال ۱۴۰۱ به انجام نسخه‌های منسوخ شده و غیردقیقی همچون انتشار اوراق سکه روی می‌آورد، عنوان کرد: الان اولویت بانک مرکزی این باید باشد که اصلاحات داخلی را در سامانه نیما و بازار حواله اعمال کند تا به‌تبع آن، قیمت ارز کنترل شود.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: الان مسئله اول در بازار، کمبود ارز نیست؛ چراکه الان حساب جاری کشور تقریباً وضعیت تراز دارد و خوشبختانه حساب سرمایه کشور هم با توجه به میزان فروش نفت، در وضعیت بحرانی به سر نمی‌برد.
انجام اصلاحات در بازار حواله (نیما) کلید کنترل نرخ ارز
شاکری با اشاره به اینکه دولت می‌تواند فقط با انجام یکسری اصلاحات داخلی در بازار حواله و بازار آزاد سریعاً نرخ دلار را دستان خود بگیرد، گفت: الان با قاطعیت می‌گویم اگر از حجم نیاز به درهم در کشور کاسته شود، بسیار برای کاهش نرخ ارز مؤثر خواهد بود.
وی با بیان اینکه نیاز است یک کریدور جدید ارزی برای کاهش تقاضای درهم در کشور هستیم، عنوان کرد: میزان عرضه ارز نیمایی ما اصلاً کم نیست؛ اما دراین‌بین فقط ارز درهم است که میزان آن سربه‌سر است و همین قضیه باعث می‌شود که گاهی اوقات با کمبود درهم مواجه شویم.
این کارشناس پولی و بانکی با بیان اینکه مشکل اصلی بازار حواله که اکثر نیازهای ارزی کشور در آنجا تأمین می‌شود؛ آن است که در آن تقاضا برای خرید درهم زیاد است؛ ولی از سوی دیگر میزان ذخایر ارزی درهمی در کشور با کمبود مواجه است، خاطرنشان کرد: الان به میزان زیادی یوآن چین و لیر ترکیه در کشور داریم؛ اما متأسفانه تقاضا برای آنان کم است و بیشتر تقاضا بازار بر روی درهم امارات سوار شده است.
در ۲ سال گذشته درآمدهای نفتی رشد کم‌سابقه‌ای داشته است
وی با بیان اینکه شکی در این نیست که درآمدهای نفتی ما نسبت به دو سال گذشته بسیار بهتر شده است، خاطرنشان کرد: در سال ۹۹ یعنی در زمانی که ریاست‌جمهوری ترامپ که قیمت نفت در کمترین میزان خود قرار داشت؛ درآمد ارزی کشور، از این محل به مقدار قابل توجهی کاهش پیدا کرده بود.
شاکری با عنوان اینکه دولت باید با برقراری ارتباط سیاسی - اقتصادی با کشورهای غیرغربی، موضوع فقدان برجام و ناامیدی نسبت به آینده برجام را مرتفع کند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر باید تلاش کنیم تا معاملات تجاری مناسبی را روسیه برقرار کنیم و از سوی دیگر بانک مرکزی باید کاری کند تا مصارف ارزی بازرگانان به‌غیراز درهم امارات مدیریت شود.
ارز مسافری در کشور مقصد پرداخت شود
وی با بیان اینکه نباید قیمت ارز مسافری که به مسافران پرداخت می‌شود، پایین‌تر از نرخ بازار آزاد باشد، خاطرنشان کرد: الان باید ارز مسافری هم مثل حواله به مردم پرداخت شود به‌گونه‌ای که بانک مرکزی ارز را به شکل کارت اعتباری در کشور مقصد به مسافر ایرانی پرداخت کند و نه اینکه در ایران ارز را به مسافر بفروشد.
