آوای نشاط: کل جمعیت ایران که در سن اشتغال قرار دارند در تابستان امسال ۶۳ میلیون و ۷۰۲ هزار نفر برآورد شده که از این تعداد ۲۶ میلیون و ۱۱۲ هزار نفر در جمعیت فعال اقتصادی قرار دارند. به بیان ساده‌تر ۴۱ درصد از ایرانیانی که در سن کار قرار دارند، تمایل به کار کردن دارند و جویای شغل هستند که ممکن است بیکار یا شاغل باشند. از جمعیتی که در تابستان امسال تمایل به کار کردن داشته‌اند حدود ۲ میلیون و ۳۳۳ هزار نفر نتوانسته شغلی برای خود دست و پا کنند. این تعداد، جمعیت بیکار کشور محسوب می‌شود که بر این اساس نرخ بیکاری در تابستان امسال ۸.۹ درصد بوده است.
یقینا تعداد بیکاران در ایران خیلی بیش از این تعداد است، اما معیار بیکار محسوب شدن کسی که شغل ندارد چنین است که آن فرد در چند هفته گذشته جویای شغل بوده و باید برای یافتن کار جست‌وجو کرده باشد. بدین ترتیب چنانچه فردی بیکار باشد و به هر دلیلی از پیدا کردن شغل ناامید شود و دیگر دنبال کار نگردد، از نظر اقتصادی بیکار محسوب نمی‌شود.
وضعیت بیکاران ۱۴۰۰ در تابستان ۱۴۰۱
تعداد کل بیکاران کشور در تابستان سال گذشته ۲ میلیون و ۴۹۶ هزار نفر برآورد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ۳۷.۵ درصد از کسانی که در تابستان سال گذشته بیکار بودند، تابستان امسال شاغل شده‌اند؛ یعنی تعداد ۹۳۶ هزار نفر. همچنین ۳۴ درصد از جمعیت بیکارِ تابستان ۱۴۰۰، در تابستان امسال نیز همچنان بیکار مانده‌اند و نتوانسته‌اند برای خود شغلی دست و پا کنند. البته این موضوع بدین معنا نیست که این افراد از تابستان سال گذشته تا کنون بیکار مانده‌اند، بلکه ممکن است در مقطعی شاغل شده و دوباره شغل خود را از دست داده باشند. جمعیت این گروه ۸۴۵ هزار نفر تخمین زده شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۷۱۱ هزار نفر از کسانی که تابستان پارسال بیکار بوده‌اند، در تابستان سال جاری از جمعیت فعال اقتصادی خارج شده‌اند و دیگر جویای شغل نیستند. به عبارت دیگر ۲۸.۵ درصد از بیکاران تابستان سال گذشته، در تابستان ۱۴۰۱ از پیدا کردن شغل ناامید شده‌اند یا به هر دلیل دیگری متقاضی پیدا کردن شغل نیستند.
تاحدودی می‌توان گفت که وضعیت اشتغال در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته کمی بهبود یافته یا حداقل بدتر نشده است. کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ اشتغال از شواهدی است که این امر را نشان می‌دهد. البته نرخ مشارکت اقتصادی در تابستان امسال نسبت به نرخ مشارکت در تابستان ۱۴۰۰ کمی کاهش یافته است که تا حدودی تحلیل وضعیت بازار کار را مشکل می‌سازد.
زمانی که نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی رخ می‌دهد، نمی‌توان لزوما بیان کرد که کاهش بیکاری به علت بهبود اشتغال در کشور بوده است. همین امر هم باعث شده تا با توجه به آمارهای موجود، نتوان به قطعیت درباره تغییرات وضعیت بازار کار اقتصاد ایران اظهار نظر کرد.
