|
آوای نشاط: رسانههای بریتانیایی، یک روز بعد از فراخوانده شدن سفیر بریتانیا از تهران برای برخی مشورتها، از اقدامات جدید لندن برای فشار به ایران خبر دادهاند. دولت بریتانیا اعدام یک محکوم به جاسوسی را در ایران بهانه اقدامهای جدیدی علیه تهران قرار داده است و رسانههای این کشور از در نظر گرفتن اقداماتی مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی و قطع حمایت از احیای برجام سخن میگویند.
اما مشکلات روابط تهران با اروپا، فقط به بریتانیا منحصر نمیشود. اتحادیه اروپا اعلام کرده است که قصد دارد چهارمین بسته تحریمی خود را علیه ایران در سه ماه گذشته به بهانه نقض حقوق بشر به زودی اعلام کند. در طول هفتههای اخیر روزی نیست که یکی از سفرا یا کاردارهای سفارتخانههای ایران در اروپا به وزارت خارجه کشورهای میزبان احضار نشوند یا یکی از سفرای اروپایی در تهران برای توضیحات به وزارت خارجه ایران احضار نشود. علاوه بر تحریمهای حقوق بشری، زمزمهها در مورد قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی اتحادیه اروپا هم از سوی برخی نمایندگان پارلمان اروپا آغاز شده است، اقدامی که میتواند آغازگر دومینویی از اقدامهای تلافیجویانه و تشدید تنش در روابط ایران و اروپا باشد.
شرایط کنونی در روابط تهران با بروکسل و لندن، یادآور روزهای ابتدایی سال ۱۳۷۶ و زمانی است که ۱۳ کشور اروپایی در پی اعلام رای دادگاه میکونوس به صورت همزمان تصمیم گرفتند سفرای خود را از تهران فرا بخوانند. تحلیلگران معتقدند که هر چند بهانه اعدام یک جاسوس دوتابعیتی، اکنون در مرکز اظهارنظرهای مقامهای بریتانیایی قرار گرفته، اما سه عامل اصلی در ماههای اخیر باعث افول شدید در روابط ایران و اروپا شده است. به گفته تحلیلگران، واکنش حکومت ایران به اعتراضهای ماههای گذشته، توقف مذاکرات هستهای و ادعای واگذاری سلاح از سوی ایران به روسیه، عواملی هستند که به تنشها در روابط تهران و اروپا دامن زدهاند.
عبدالرضا فرجیراد، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان میگوید: «بعد از آنکه بریتانیا سفیر خود را از تهران برای پارهای مشورتها فراخواند، این احتمال وجود دارد که سپاه پاسداران را هم در فهرست گروههای تروریستی قرار دهند و در پی آن تهران واکنش نشان دهد و در پی عکسالعمل تهران، سفرای کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم از ایران فراخوانده شوند.»
وی معتقد است: «این اقدام بریتانیا کاملا با مساله اعدام جاسوس دوتابعیتی ارتباط ندارد. لندن از قبل این اقدام را دنبال میکرد. دو، سه هفته است که بریتانیا بحث قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست تروریستی مطرح کرده است. روشن است که لندن دنبال این است که هم جواب فشار افکار عمومی و هم جواب پارلمان را بدهد.
در پارلمان بریتانیا این مساله به صورت جدی مطرح شده است و نمایندگان برای این کار روی دولت فشار وارد میکنند. نمایندگانی در پارلمان اروپا هم به نحوی در این رابطه فعال هستند.» روز پنجشنبه نمایندگان پارلمان بریتانیا در یک مصوبه غیرالزامآور از دولت این کشور خواسته بودند که سپاه پاسداران را یک گروه تروریستی اعلام و حمایت از آن را یک جرم کیفری تلقی کند. تصویب این طرح، پیش از اعلام خبر اعدام علیرضا اکبری، محکوم به جاسوسی برای بریتانیا انجام شده بود. نمایندگان پارلمان اروپا قرار است امروز در خصوص قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی اتحادیه اروپا بحث کنند.
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان اخیرا گفته بود: «قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی از لحاظ سیاسی اهمیت دارد و منطقی است.» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز اخیرا گفته است که «هیچ استثنایی» در تحریمهای جدید علیه ایران قائل نیست. جلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در بریتانیا میگوید: «تردیدی وجود ندارد که تهدیدهای اخیر بریتانیا و اروپا بسیار جدی هستند. البته ممکن است بخشی از این تهدیدها برای این باشد که تلاش داشته باشند امتیازهایی از ایران بگیرند و بعد از آن انعطاف نشان بدهند.»
روزنامه گاردین در گزارشی نوشته است که در پی اعدام علیرضا اکبری، جاسوس دوتابعیتی ایرانی-بریتانیایی، دولت بریتانیا تصمیم گرفته است که به صورت هماهنگ با اتحادیه اروپا و همزمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد. روزنامه دیلیتلگراف هم در گزارشی مدعی شده است که بریتانیا در پی این اعدام قصد دارد در حمایت خود از احیای برجام تجدیدنظر کند. یک منبع دولتی به تلگراف گفته است که چشمانداز مذاکرات با ایران دچار تحول جدی شده است. این منبع گفته است: «در دورانی که ما با این مساله مواجه هستیم، چشمانداز و موضوع مذاکرات به شکل جدی دچار تغییر شده که به دلیل رفتارهای نظام ایران است.» به نوشته این روزنامه دفتر نخستوزیری بریتانیا گفته است که «همه گزینهها مدنظر است.»