آوای نشاط: مصطفی قانعی دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی ریاست‌جمهوری امروز در نشست امکان‌سنجی جایگزینی آنتی‌بیوتیک‌ها با سایر فرآورده‌های زیستی که در محل ستاد توسعه زیست فناوری برگزار شد، با تاکید بر اینکه هیچ کشوری تاکنون نتوانسته است به نسلی از آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان ورودی جدید به عرصه درمان بیماری‌ها دست یابد، اظهار کرد: بر اساس آمارهای جهانی در کشورهای توسعه‌یافته مصرف داروهای اعصاب و روان و در کشورهای در حال توسعه مصرف آنتی بیوتیک بسیار زیاد است.
وی با بیان اینکه در ایران مصرف این دو دسته دارو (اعصاب و روان و آنتی بیوتیک‌ها) بالا است، اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، کنترل شده است، به گونه‌ای که دانشجویانی که در خارج از کشور هستند، ادعا کرده‌اند که در مدت حضورشان هیچ‌گونه آنتی بیوتیکی مصرف نکرده‌اند.
قانعی خاطرنشان کرد: بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی ۳ کشور ترکیه، مغولستان و ایران بالاترین نرخ مصرف آنتی بیوتیک را به ازای هر هزار بیمار دارند.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره به وضعیت مصرف آنتی بیوتیک در کشور با بیان اینکه در سال ۹۹ میزان مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی افزایش داشته است، ادامه داد: آنتی بیوتیک تزریقی پنی‌سیلین، جنتامایسین، سفازولین، سفتریاکسون، مترونیدازول، آموکسی سیلین و کو آموکسی کلاو از مهم‌ترین دسته آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که در کشور مصرف می‌شوند.
وی اضافه کرد: این در حالی است که مقاومت به آنتی‌بیوتیک یکی از عوامل مرگ و میر به شمار می‌رود، به گونه‌ای که بر اساس گزارش‌های جهانی تا سال ۲۰۵۰ مرگ و میر ناشی از مقاومت آنتی بیوتیک بیشتر از سرطان خواهد بود.
جایگزین‌های آنتی‌بیوتیک
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری توسعه جایگزین‌های مصرف را راهکار مقابله با مقاومت آنتی‌بیوتیک دانست و گفت: توقف استفاده از آنتی‌بیوتیک در مزارع، عدم تجویز آنتی‌بیوتیک در بیماری‌های انگلی، قارچی و ویروسی از دیگر راهکارها در این زمینه به شمار می‌رود.
قانعی پپتیدهای ضد میکروبی، پروبیوتیک‌ها، عصاره گیاهان فیتوکمیکال مانند لوندر، رزماری و آویشن و همچنین واکسیناسیون را از جمله راهکارهای جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها ذکر کرد.
وی تاکید کرد: ما در ستاد توسعه زیست فناوری ماموریت داریم تا زیر ساخت‌هایی را ایجاد کنیم تا بتوانیم مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش دهیم.
توسعه واکسن‌ها در کشور
دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری، توسعه و تولید واکسن‌ها را از برنامه‌های این ستاد عنوان کرد و گفت: بیماری مننژیت از جمله بیماری‌های شایع در کشور است که سالانه ۷۰۷۹ نفر از جمعیت ایران به آن مبتلا می‌شوند.
وی اضافه کرد: در بیماری مننژیت، غشای حفاظت کننده مغز و نخاع، هدف قرار می‌گیرد و ریسک ابتلا به این بیماری از رده سنی نوزادان تا بزرگسالان را در بر می‌گیرد.
قانعی افزود: برای درمان مننژیت باکتریایی، آنتی بیوتیک‌های وریدی و اخیرا کورتیکواستروئیدها تجویز می‌شود، ضمن آنکه سفتریاکسون و کلرامفنیکل از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر در مننژیت باکتریایی است.
وی با بیان اینکه توسعه واکسن در این زمینه در سبد ملی واکسیناسیون در دستور کار است، اظهار کرد: واکسیناسیون نوجوانان ۱۱ تا ۱۲ سال و دوز بوستر در ۱۶ سالگی پیشنهاد می‌شود.
دبیر ستاد توسعه زیست فناوری به شیوع بیماری ذات‌الریه اشاره کرد که فراوانی آن از ۲.۱ درصد تا ۵.۲۱ درصد گزارش شده است، گفت: سالانه ۴.۵ میلیون نفر از جمعیت کشور به این بیماری مبتلا می‌شوند و در دوره‌های اپیدمی، شاهد افزایش ۵۷ درصدی هزینه‌های تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها هستیم. قانعی یادآور شد: در این زمینه واکسن‌هایی در حال تولید است.
پروژه‌های اجرا شده در زمینه جایگزین‌های آنتی‌بیوتیک
وی به بیان طرح‌های اجرا شده در شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و افزود: واکسن‌های باکتریال مننژیت و پنوموکوک از دستاوردهای این شرکت‌هاست، ضمن آنکه در زمینه تولید پروبیوتیک‌ها، فاژ درمانی، پپتیدهای ضد میکروبی، آنزیم‌های فیتاز و سلولیتیک و فیتو ژنیک‌ها وارد شده‌اند.
قانعی خاطرنشان کرد: علاوه بر اینها، ۳ واکسن آبزیان از سوی دانش بنیان‌ها به تولید رسید. دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری تاکید کرد: ما آمادگی داریم تا از طرح‌های فناورانه جایگزین‌های آنتی‌بیوتیک‌ها حمایت کنیم.
